„Liberté”, najnowszy film Alberta Serry, tworzy wraz z „Historią mojej śmierci” (2013) i „Śmiercią Ludwika XIV” (2016) nieformalną trylogię, której wspólnym mianownikiem jest wiek XVIII, przywoływany i fetyszyzowany przez Katalończyka na różne sposoby. Serra to bodaj najciekawszy dziś europejski reżyser, który – kontynuując niejako analogiczne poszukiwania Roberta Rosselliniego z późnego etapu jego kariery – proponuje widzom własną wizję kina historycznego, a ściślej: autorską próbę wizualizowania przeszłości. Łączy zaufaną obsadę złożoną z nieprofesjonalnych aktorów z tuzami kina (jak Jean-Pierre Léaud i Helmut Berger); minimalistyczną scenografię z wielką dbałością o kostiumy i makijaż; powolną rejestrację z urodziwymi obrazami wskrzeszanej przeszłości.

W 2017 roku Studio Munka ogłosiło pilotażową wersję programu dla młodych twórców „60 Minut”, a dwa lata później w jego ramach powstała pierwsza para filmów: „Supernova” Bartosza Kruhlika i „Eastern” Piotra Adamskiego. Oba dzieła trwają – wbrew tytułowi projektu – 78 minut, bezpardonowo bawią się gatunkowymi konwencjami, pozwalającymi im na trafny i nieoczywisty portret współczesności, a przede wszystkim objawiają dwóch znakomitych debiutantów. Dzieci „60 Minut” wkroczyły na salę balową polskiego kina niczym Kopciuszek i Jezebel w jednym. „Supernova” otrzymała nagrodę za najlepszy debiut na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, jednak dla równie fascynującego filmu Adamskiego zabrakło miejsca w konkursowej dziewiętnastce. Nie zmienia to faktu, że „Eastern” należy do ścisłej czołówki najciekawszych rodzimych produkcji ostatniego roku.

Jeszcze niedawno problematyka afroamerykańskiej społeczności była domeną pojedynczych reżyserów, ze Spikiem Lee na czele. Dziś trudno nadążyć za kolejnymi twórcami i filmami coraz częściej poruszającymi temat rasizmu i sprzeciwu wobec przemocy, którym przyświeca hasło Black Lives Matter. Za jego pośrednictwem reżyserzy nie tylko wypełniają społeczne białe plamy, ale przede wszystkim odwołują się do dziedzictwa i kulturowej specyfiki czarnej Ameryki, dla której dyskryminacja stanowi ważny element tożsamości zbiorowej.

Amerykański system kategorii wiekowych bywa uważany za mało istotne narzędzie klasyfikacji treści filmowych. Tymczasem pełni on podobną funkcję regulacyjną, co poprzedzający go Kodeks Produkcyjny – stanowi fundament, na którym Hollywood opiera swój wizerunek wytwórcy oraz strażnika odpowiedzialnej formuły kina.

Jestem wdzięczna Pawłowi Uszyńskiemu za jego polemiczny głos. Kontynuacja tej dyskusji jest dla mnie bardzo ważna i cieszę się, że znalazła wyraz w zaangażowanym tekście.

Felieton Pawła Uszyńskiego „Elity planu? Odpowiedź Jagodzie Szelc” został usunięty na życzenie autora 25 lipca 2020 roku.