Baza ludzi umarłych (1958) Scenariusz "Bazy ludzi umarłych", którego Hłasko był autorem i który pierwotnie był przeznaczony dla Andrzeja Wajdy, niewątpliwe wygładzał to, co dziś w pierwowzorze jest trudne do przyjęcia: jego pretensjonalność. Sam Hłasko był prawdopodobnie tej pretensjonalności w jakimś stopniu świadomy, bo w "Pięknych dwudziestoletnich" pisał, że nie może tego utworu czytać ani o nim słyszeć. Natomiast jego scenariuszową adaptacją aktorzy byli zachwyceni. Emil Karewicz, który zagrał Warszawiaka, i Roman Kłosowski, który wcielił się w Orsaczka, zgodnie mówili, że „scenariusz tego filmu był najlepszym, jaki w życiu poznali, świetnie napisany”.
Historia kina Zezowate szczęście (1959) Emblematyczny dla nurtu Szkoły Polskiej film scenarzysty Jerzego Stefana Stawińskiego i reżysera Andrzeja Munka pozostaje tym wyjątkowym przypadkiem, który zachował się w dwóch wersjach – zarówno ocenzurowanej, jak i tej z oryginalnym zakończeniem. W pierwotnej wersji finału Zezowatego szczęścia grany przez Bogumiła Kobielę Jan Piszczyk, który przyczyn swoich niepowodzeń upatruje w prześladującym go na przestrzeni dekad pechu, ostatecznego upadku doznaje w klozecie. Piszczyk jako gorliwy biuralista entuzjazmuje się przemianami zachodzącymi w Polsce przełomu lat 40. i 50., za swoje zasługi zostaje nawet odznaczony. Niestety, los spycha go nazajutrz w przepaść: któryś z wrogów Piszczyka pisze jego charakterem pisma wulgarne hasło na wewnętrznej stronie drzwi do toalety. Treść hasła pozostaje dla widza nieznana, lecz jasny staje się jego antypaństwowy charakter. Piszczyk trafia do więzienia.
Historia kina Zimowy Zmierzch (1956) Nakręcony w 1956 roku Zimowy zmierzch Stanisława Lenartowicza nie spotkał się z życzliwym przyjęciem wśród krytyków i publiczności. Tuż po premierze, a bywało, że i po latach, zarzucano reżyserowi podstawowe błędy dramaturgiczne i warsztatowe, przerysowania, udziwnienia i liczne zapożyczenia, choć trzeba przyznać, że nie wszystkie głosy były krytyczne. Część recenzentów i widzów dostrzegła talent i oryginalność twórców, jak również urodę poszczególnych scen. Zimowy zmierzch szybko jednak zszedł z ekranów, z trudem przebijał się także do historycznofilmowej świadomości. Po latach widać wszak wyraźnie, że był jednym z najciekawszych polskich filmów tamtego okresu – autorskim, konsekwentnym, przemyślanym.
Umetsugu Inoue. Człowiek orkiestra japońskiego kina Jedną z głównych atrakcji tegorocznej edycji InlanDimensions International Arts Festival będzie miniretrospektywa filmów Umetsugu Inoue. „Kogo?” – zapewne zapyta większość czytających to zdanie osób. I nie będzie to powód do wstydu, nawet wśród kinofilskiej społeczności, Inoue bowiem jest na Zachodzie odkrywany dopiero od niedawna. A poznać go warto, zarówno ze względu na rozrywkowe walory jego filmów, jak i to, że dzieje jego kariery dobrze ilustrują losy japońskiej branży filmowej od lat 50. do 70. XX wieku.