Pierwsze ujęcie filmu ukazuje bezwładne ciało kobiety, leżące na pustej plaży i obmywane przez fale. Zagubiona w otwartej przestrzeni, drobna sylwetka sprawia wrażenie wyrzuconego na brzeg rozbitka, pozbawionego życia. Dopiero po dłuższej chwili okazuje się, że Anna (Anneke Sluiters) tylko odgrywała ofiarę morskiego żywiołu, wywołując tym gniew nadbiegającej Hannah (Khadija El Kharraz Alami). Następujące po sobie długie panoramy odsłaniają coraz bardziej rozległy krajobraz opustoszałej wyspy, na której schronienia z nie do końca jasnych powodów szukają obie kobiety. Ich przystanią okazuje się dom, którego nowoczesna bryła ze szła, drewna i betonu komponuje się z porośniętymi trawą wydmami, stanowiąc zlewające się z otoczeniem miejsce odosobnienia. Wytworzona w ten sposób heterotopiczna przestrzeń, zgodnie z charakterystyką Michela Foucault, staje się obszarem wydzielonym z porządku świata, pozwalającym na swoiste zakrzywienie rzeczywistości, a jednocześnie na wypracowanie alternatywnych interpersonalnych kontaktów.

Antoniak podkreśla, że o ostatecznym kształcie filmu zadecydowało doświadczenie pandemii, związane z przymusem zamknięcia oraz ze zintensyfikowanym obcowaniem z chorobą i śmiercią.

Pierwotny pomysł nakręcenia thrillera został przez nią porzucony na rzecz opowieści o pandemicznej atmosferze wszechobecnego lęku i zagrożenia, stworzonej w filmie za pomocą zdjęć autorstwa Myrthe Mosterman oraz ścieżki dźwiękowej, zmontowanej przez Milenię Fiedler z fragmentów utworów Antonia Vivaldiego, Henry’ego Purcella i innych kompozytorów. Cytaty z barokowych oper miały wzmacniać wizualny klimat i wprowadzać do sfilmowanych wizji ludzki głos, opowiadający o bólu, traumie, tęsknocie, jak w kilkukrotnie przywoływanym motywie lamentu po śmierci Chrystusa.

Osią akcji filmu jest relacja między chorującą Anną a sprawującą nad nią opiekę Hannah, cierpliwie filtrującą wodę, podającą lekarstwa, a w momencie pojawienia się obcego mężczyzny sięgającą po broń, by odstraszyć intruza. Napięcie wywołane chorobą i przymusową izolacją naznacza obie kobiety, które mimo iż przebywają ze sobą, nie nawiązują fizycznego kontaktu. Jego brak, wymuszony stanem zdrowia albo strachem, powoduje, że wytwarza się między nimi dystans, akcentowany przez wszechobecne szklane płaszczyzny – szyby okien, osłonę kabiny prysznicowej – które stanowią zaporę, ale i symboliczny łącznik.

W wielu scenach to właśnie odbicia sprawiają, że obie kobiety zostają połączone w jednym kadrze, z tym że jest to związek symboliczny, postać realnie obecna spotyka się z wizją, niemal widmem tej fizycznie nieobecnej.

Podobnie rozdwojony charakter, rzeczywisty i fantazyjny, ma scena fizycznego zbliżenia między kobietami, zrealizowana za pomocą podwójnej projekcji, która sprawia, że seksualne gesty Anny zostają jakby nałożone na ciało Hannah, ale nie dochodzi między nimi do faktycznego kontaktu. Ponadto jednoczesne projektowanie dwóch rejestrów obrazów powoduje, że odnosi się wrażenie, iż cała scena to raczej efekt wyobraźni, marzenie albo wspomnienie, a nie realne zdarzenie tu i teraz.

W kontekście wydarzeń zaprezentowanych w filmie oraz panującego w nim nastroju tytuł Splendid Isolation nabiera ironicznego wydźwięku, bowiem określenie „wzniosła” czy „wspaniała” w żaden sposób nie oddaje natury izolacji doświadczanej przez bohaterki. Zgodnie z zamierzeniem reżyserki, w zaprezentowanej sytuacji wszystko, co łączy się z dystansem i odosobnieniem, związane jest równocześnie z bólem i tęsknotą wywołaną poczuciem utraty ukochanej osoby, a także z samą sytuacją, na którą nikt nigdy nie jest wystarczająco przygotowany.

Splendid Isolation

Holandia 2022, 80’

reż. i scen. Urszula Antoniak, zdj. Myrthe Mosterman, prod. Family Affair Films, wyst. Anneke Sluiters, Khadija El Kharraz Alami