Koniec 2019 roku skłania do sporządzania rankingów, podsumowań i zestawień. Te bardziej rozbudowane, pełnowymiarowe kryją w sobie obietnicę syntezy i spojrzenia z lotu ptaka na dane zjawisko bądź okres, wychwycenia z dystansu tego, co umyka w natłoku codziennych doniesień i filmowych wrażeń. Z kolei treściwe, łatwo przyswajalne i potencjalnie skandalizujące listy, spisy, hierarchie niosą ze sobą nierzadko moc fanowskiego uniesienia. Z tego powodu w tym numerze „Ekranów” przedstawiamy stworzony przy pomocy całego grona znakomitych autorów i współpracowników swego rodzaju raport na temat kina ostatniej dekady. Przyglądamy się temu, co lata 2010-2019 przyniosły nam w korporacyjnym świecie Hollywoodu, globalnym arthousie, polskim kinie oraz na kilku innych wybranych przez nas polach. Mamy nadzieję w tym różnorodnym zestawie zawrzeć wszystkie najlepsze cechy podsumowujących tekstów – zarówno pogłębione analizy najistotniejszych zjawisk i trendów, które rozwijały się na naszych oczach, jak też nieco luźniejsze formy, wśród których znajdzie się miejsce na ikoniczne lub szczególnie znamienne wypowiedzi, naszą subiektywną propozycję największych reżyserskich odkryć i wreszcie „lożę dekady”, czyli zweryfikowane i uzupełnione liczbowe podsumowanie najlepszych tytułów ostatniego dziesięciolecia, dokonane przez stałych gości naszej „loży bocznej”. Nadziei na to, że udało nam się w ten sposób uchwycić jakiś istotny rys współczesnego kina, towarzyszy jednak nieuchronna niepewność tych diagnoz. Z niesłabnącą ciekawością czekamy nie tylko na to, co przyniesie nam kino, ale też to, co pokaże nam jego historia.
W numerze
2010-2019 Retrospekcje
10 Cytaty dekady | Jakub Izdebski
12 Hollywood: Prawdziwa dekada Disneya | Marcin Adamczak
18 Kino polskie: Zmiana pokoleniowa | Magdalena Wichrowska
22 Kino artystyczne: Przeczekanie | Rafał Syska
26 Seriale: Kronika pandemii | Małgorzata Major
30 Krytyka filmowa: Cyfrowe blaski i wirtualne cienie | Bolesław Racięski
34 Nadzieje arthouse’u | Redakcja
38 Jeszcze nowsze kino queer | Małgorzata Mączko
43 Usłysz moją historię. #MeToo i kino | Małgorzata Pawłowska
48 Trudna miłość fanów | Radosław Pisula
51 Świetliki o świcie | Piotr Mirski
ODKRYCIA
56 Lighthouse | Jacek Werner
57 Deerskin | Marta Maciejewska
58 Wędrująca dziewczyna | Joanna Łuniewicz
59 Zapiski: projekt Marion Stokes | Adam Kruk
60 Szkoła melanżu | Patrycja Mucha
61 Jednym cięciem | Łukasz Mańkowski
62 Buñuel w labiryncie żółwi | Dominika Zielińska
63 Rok za rokiem | Kamil Kalbarczyk
NOWE KINO
66 Gwiazdy: Aktorka jako gość. Olivia Colman | Klara Cykorz
71 Opowiadanie wymaga cierpliwości. Miguel Gomes | Jan Topolski
KONTRPLAN
77 Kartka z kalendarza
78 Ujęcie / Przeciwujęcie: Ginące gatunki?
82 Felietony
HISTORIA/TEORIA
86 Odkryte w archiwach – 1959: Lunatycy | Katarzyna Wajda
88 Po dwóch stronach żelaznej kurtyny. Niemieckie kino kobiet | Małgorzata Radkiewicz
93 Nie wprost. Procesy metaforyzacji w kinie | Alicja Helman
NAPISY KOŃCOWE
102 Drugi plan: Konsultant scenariuszowy. Wywiad z Michałem Oleszczykiem | Miłosz Stelmach
107 Recenzje książek
110 Plakiat: Joker | Maks Bereski
111 Loża boczna
116 Krzyżówka