Co warte podkreślenia, Sen pisze scenariusze do reżyserowanych przez siebie filmów, jest też ich operatorem, montażystą, autorem muzyki. Wpływa to na wyraźny charakter pisma, obecny zwłaszcza w gatunkowych, efektowniej stylizowanych produkcjach. W Limbo jak podpis powracają charakterystyczne dla Sena obrazy filmowanej z lotu ptaka drogi w centrum rozległej pustynnej przestrzeni i liczne ujęcia z postaciami osamotnionymi w kadrze, zastygłymi, jakby pozującymi do fotografii.

Nie inaczej jest z wykorzystaniem gatunkowych tropów. Podobnie jak detektyw Jay Swan z Mystery Road i Goldstone, tak grany przez Simona Bakera Travis Hurley z Limbo to doświadczony życiem zgorzkniały policjant z rozbitą rodziną, demonami i uzależnieniami. Obaj bohaterowie istnieją w filmowych światach jako obcy, choć w opozycyjny sposób.

Jay Swan to swego rodzaju odpowiednik Virgila Tibbsa z głośnego filmu Normana Jewisona W upalną noc (1967): samotny wśród białych i rasistowsko uprzedzonych kolegów-policjantów, dumny reprezentant aborygeńskiej mniejszości. Z kolei Travis Hurley to przybysz z zewnątrz, biały policjant, który w prowadzonym przez siebie śledztwie z konieczności zbliża się do rdzennych mieszkańców Australii.

Tytułowe Limbo to górnicze miasteczko otoczone nieprzyjaznym skalistym pejzażem, pełnym wyrw po wydobywanym opalu i mieszkań wydrążonych w skałach. Ma ono w sobie rys niesamowitości, kryjący się już w samej nazwie miejsca (w chrześcijaństwie limbo to otchłań, część piekła), a potęgowany przez czarno-białe zdjęcia – przypominające czy to klasyczne filmy noir, czy archiwalne nagrania z powierzchni Księżyca. Kiedy w jednej ze scen aborygeńska dziewczynka pyta Travisa, skąd pochodzi, on odpowiada, że z innej planety. Jest to oczywiście znaczące.

Światy białych i czarnych istnieją w filmach Sena jakby zawsze obok, zajmują sąsiednią, a nawet tę samą przestrzeń, wciąż przecinają się, a jednak pozostają oddzielone.

Travis ma świadomość tej przepaści i społecznych nierówności, których ofiarami są rdzenni mieszkańcy Australii. W myśl noirowej konwencji pozbawiony jest złudzeń. Trafiając na opór niechętnych do rozmowy Aborygenów, bohater po chandlerowsku powtarza słowa: „Skoro tak…” (w oryginale: Fair enough). Przebijająca z tej kapitulacji wiedza o niezadośćuczynionej krzywdzie jest może tym bardziej gorzka, że nie da się od niej zdystansować, zamknąć w przeszłości. Obecne jest wyłącznie kontynuacją minionego, nowa ścieżka nie jest odległa od poprzedniej. Travis nie tyle zajmuje się śledztwem w sprawie zaginionej przed 20 laty aborygeńskiej dziewczynki, ile ma za zadanie ustalić, czy istnieje podstawa, aby takie śledztwo wznowić. Wydaje się jednak, że to tylko rutynowa kontrola, a sama sprawa niespecjalnie interesuje jego przełożonych, tak jak nie interesowała władz dwie dekady wcześniej – pierwsze śledztwo, zakończone niepowodzeniem na skutek niedbałości rasistowskich policjantów, jedynie pogłębiło rozłam, który dotknął rodzinę ofiary. Być może jedyny, któremu po latach można jeszcze próbować zaradzić.

Podobnie jak w Mystery Road i Goldstone intryga w Limbo nie jest skomplikowana. Wydaje się ledwie szkicem: dwie czy trzy sceny dialogowe i już wiadomo kto, tak jak zawsze wiedzieli o tym ci, których nikt nie słuchał. Ale też Sen wyraźnie nie jest zainteresowany intrygą. W kinie noir miejska przestrzeń pozostaje z zasady zagęszczona i zepsuta: tajemnicą, kłamstwem, cynizmem. Limbo jest nie tyle miastem zbrodni, ile miastem po zbrodni; tym, co przychodzi później, co zaczyna się wraz z rozpadem, który zbrodnia zapoczątkowuje. Tak w świecie ofiar, jak i katów. Limbo to zgliszcza, które pozostają.

Limbo

Australia 2023, 108’

reż., scen., zdj. i muz. Ivan Sen, prod. Bunya Productions, Windalong Films, wyst. Simon Baker, Rob Collins, Natasha Wanganeen