EKRANy 3–4 (37–38)/2017
Czas melodramatu

W bieżącym numerze postawiliśmy sobie ambitny cel – chcemy odczarować melodramat. Dawno, dawno temu, za siedmioma górami refleksji humanistycznej kinowy romans był bowiem gatunkowym Kopciuszkiem, a interesowanie się nim – krytycznofilmowym mezaliansem. W drugiej dekadzie XXI wieku jego historia kończy się happy endem. Melodramat przeżywa swój renesans i wydaje się najciekawiej ewoluującym gatunkiem. „Melodramatyczny”, „sentymentalny”, „emocjonalny” – oto przymiotniki, które nie są już pejoratywne, lecz neutralne i opisowe, co więcej, pozwalają nam lepiej zrozumieć kulturę współczesną.

Numer zaczynamy od wywiadu z prof. Grażyną Stachówną, pionierką polskich badań nad filmowym melodramatem. Pozostałe teksty należą do kolejnego pokolenia filmoznawców, którzy swą melodramatyczną podróż zaczynają od filmu, by skończyć ją w innych rejonach kultury: płci, seksualności, rodziny, historii i ideologii. Melodramat jest bowiem o tyle interesujący, o ile odbijają się w nim społeczno-polityczne sprawy współczesnego świata. Kiedyś był patriarchalną rózgą, dziś natomiast roztacza parasol współczucia nad wykluczonymi: rasowo, genderowo, seksualnie i ekonomicznie. W postironicznym pejzażu kultury walczącej o prawo do autentyzmu i zaangażowania melodramat jest potrzebny jak nigdy wcześniej.

Spis treści

CZAS MELODRAMATU

 

4 Oswajanie miłości – wywiad z prof. Grażyną Stachówną

10 Ekspansja melodramatu – Barbara Szczekała

16 Queerowanie melodramatu – Sebastian Jagielski

24 Zmysłowe wariacje – Magdalena Podsiadło

30 Rodzicielstwo po męsku – Amelia Wichowicz

 

ODKRYCIA

36 The Square – Ada Minge

38 Lady M. – Barbara Szczekała

40 Wieża Tower – Bolesław Racięski

41 Christine – Piotr Mirski

42 Moja szczęśliwa rodzina – Maciej Peplinski

43 Popatrz, jak znikam – Andrzej Pitrus

44 Kobiecy świat – Urszula Wolak

45 Aquarius – Kamil Kalbarczyk

46 Fantastyczna kobieta – Adam Kruk

 

NOWE KINO

48 Gwiazdy: Amy Adams: studium dojrzewania – Ewa Szponar

53Polskie kino postwolnościowe – Magdalena Urbańska

58 Klastry filmowe – Krzysztof Stachowiak

 

POMIĘDZY

64 Ujęcie / Przeciwujecie: Bohater o tysiącu twarzy

68 Felietony

 

HISTORIA / TEORIA

70 Set-jetting: przestrzenie i obrazy – Paulina Kwiatkowska

76 Odkryte w archiwach – 1937: Papierowe baloniki ludzkiego współczucia – Jakub Przybyło

78 Kino w systemie binarnym – Marta Stańczyk

84 Film bez kamery – Magdalena Krzosek

88 Miłość po koreańsku. Melodramat jako gatunek narodowy – Krzysztof Loska

 

MAŁE EKRANY

94 Blaski i cienie telewizji przesytu – Jędrzej Skrzypczyk

100 Dumne i uprzedzone. Konflikt: Bette i Joan – Kamil Kalbarczyk

101 Antybajka. Seria niefortunnych zdarzeń – Dawid Rydzek

102 Miłość budowana na pikselach – Dominika Staszenko

108 Sen o elektrycznych owcach. Horizon: Zero Dawn – Marcin M. Chojnacki

109 Gra polityki realnej. Realpolitiks – Piotr Sterczewski

 

NAPISY KOŃCOWE

110 Mapowanie kina: Filmowy Kraków dla początkujących – Maciej Gil

118 Recenzje książek

121 Loża boczna

124 Krzyżówka