LUDOWA HISTORIA (POLSKIEGO) KINA

CFP magazynu „Ekrany” nr 4 (64) / 2022

Termin przyjmowania abstraktów: 26.06.2022   

Odpowiedź redakcji: 03.07.2022

Termin przesyłania gotowych tekstów: 11.09.2022   

mail: redakcja.ekrany@gmail.com

Zapraszamy do nadsyłania propozycji tekstów do kolejnego wydania czasopisma o tematyce audiowizualnej “Ekrany”. Publikujemy zarówno dłuższe artykuły o charakterze analitycznym, teoretycznym oraz historycznym, dotyczące szeroko pojętego medium filmowego oraz pokrewnych zjawisk audiowizualnych, jak i krótkie teksty – recenzje Odkryć, czyli wartościowych tytułów, które nie miały jeszcze swojej polskiej premiery. Zapraszamy do zgłaszania tekstów dotyczących kina współczesnego, sylwetek aktorów, seriali, historii oraz teorii kina. Interesują nas nie tyle analizy poszczególnych filmów, ile spojrzenie na kino jako zjawisko społeczno-kulturowe. Zachęcamy więc do nadsyłania propozycji z zakresu problematyki produkcji i odbioru filmu, estetyki, ideologii, społecznego funkcjonowania kina czy jego politycznych uwarunkowań.

Każdy numer posiada także liczący ok. 30% objętości pisma temat numeru.

Tematem numeru 4/2022 jest ludowa historia (polskiego) kina.

Od kilku lat w rodzimej historiografii obserwujemy wyraźny zwrot w kierunku ludowości. Namysł nad klasowym podziałem polskiego społeczeństwa, jego przyczynami, przejawami i skutkami coraz silniej przenika badania historyczne, czerpiące także z narzędzi socjologicznych, politologicznych czy filozoficznych. Podważają one kanoniczne ujęcia historii, zadając pytanie, z jakiej (i czyjej) pozycji spoglądamy na przeszłość, kto jest podmiotem narracji historycznej i jakie miejsce zajmują w niej klasy ludowe.

W nadchodzącym wydaniu „Ekranów” chcielibyśmy sprawdzić, czy – w nawiązaniu do słynnej książki Adama Leszczyńskiego – możliwa jest także ludowa historia kina polskiego, a jeśli tak, to jakie miałyby być jej metody, cele i horyzonty. Nowe spojrzenie, wrażliwe na różnice klasowe i ich historyczne artykulacje, w tym pochodzenie, kapitał czy smak kulturowy, musi przy tym objąć nie tylko to, co widać na ekranie, np. konstruowane przez kino reprezentacje klas ludowych, ale przede wszystkim to, co pozostaje niewidoczne. Wymaga ono zatem m.in. skupienia się na dostępności do filmowego medium widza robotniczego czy chłopskiego od lat przedwojennych po dzień dzisiejszy, klasowego usytuowania osób współtworzących kulturę filmową (filmowców, edukatorów, krytyków, widzów), a także oddolnej recepcji i jej różnych, w tym także nieformalnych źródeł, takich jak wspomnienia i rozmowy. Pod Państwa rozwagę proponujemy, między innymi, poniższe zagadnienia:

// historyczne źródła ludowej historii kina – archiwa, historia oralna, źródła nieformalne;

// optyka klasowa w badaniach nad filmem – teorie, ideologie, reprezentacje;

// kino na prowincji – kinofikacja, kina objazdowe, kina wiejskie i w niewielkich ośrodkach miejskich;

// kino w fabryce – zakładowe DKFy, AKFy, gazetki i inne przejawy kultury filmowej;

// metodologie ludowej historii kina – narzędzia badawcze, dyskursy, teoretyczne inspiracje z innych dziedzin;

// klasowa pozycja twórców kultury filmowej – modelowe biografie, tendencje pokoleniowe, rozwarstwienie branżowe, system edukacji;

// inteligencki i chłopsko-robotniczy etos polskiego kina – konfrontacje, wariacje, reprezentacje;

// preferencje i praktyki ludowego widza – ujęcia socjologiczne i historyczne;

// dla jakich klas społecznych powstają filmy?

// potransformacyjne rozrachunki z klasowością: romantyzacja, infantylizacja i demonizacja klas nieuprzywilejowanych w kinie od lat 90.;

// Kultura ludowa a kultura popularna: motywy, transfery, inspiracje i napięcia;

// obrazy klas ludowych w kinie.